Deur Anita Dangazele
Die Oos-Kaap leef in vrees, aangesien die aantal sterftes by inisiasieskole in die eerste week van Desember tot 12 opgeskiet is.
Nadat twee ingewyde broers in die vroeë oggendure van Dinsdag in Ngqamakwe doodgeskiet is,
het die dodetal met ‘n skokkende nege sterftes gestyg van net drie vroeër die
week.
Mamnkeli Ngam, provinsiale woordvoerder van Samewerkende Regering en Tradisionele Sake, het gesê hulle vrees dat sake ‘n fatale wending kan neem, selfs met al die voorkomende maatreëls wat getref is om sulke sterftes te voorkom.
“Dit is skokkend om 12 ingewydes in die eerste week van Desember te verloor. Ons vrees die ergste,” het Ngam gesê.
Oos-Kaapse voorsitter van die Tradisionele en Khoi-San Leiers, Mpumalanga Gwadiso, het bevestig dat ontwatering en aanranding die hoofoorsake van dood is in die meeste gevalle.
“Ons het vasgestel dat die meeste van die ingewydes wat gesterf het, weke lank nie water by die huis gedrink het voordat hulle die ritueel ondergaan het nie, en selfs by die inisiasieskool het hulle water geweier,” het Gwadiso gesê.
Hy het ‘n beroep op ouers gedoen om ‘n aktiewe rol te speel om ‘n veiliger inwydingsproses vir kinders te verseker.
In Buffalo City Metro het die plaaslike huis van tradisionele leiers bevestig ‘n 22-jarige ingewyde is op 5 Desember by ‘n inisiasieskool buite Mdantsane dood.
“Dit was nadat hy erg aangerand is, na bewering deur sy broer, wat ook sy tradisionele verpleegster was. Die rede vir die aanval is glo dat die aanvaller hom sien water drink het,” het hoofman Zwelizolile Toyise bevestig.
Hy het gesê die ingewyde se broer is in hegtenis geneem en is in aanhouding.
In die OR Tambo Streek is drie sterftes aangemeld, twee in Lusikisiki en een in Ngqeleni, ook na bewering as gevolg van aanrandings; so ook die twee sterftes wat in die Alfred Nzo Distrik aangemeld is.
Die heilige tradisie van uLwaluko is ontsier deur kontroversie en bewerings van seksuele misbruik van ingewydes deur tradisionele verpleegsters.
Oos-Kaapse premier Oscar Mabuyane het ‘n ondersoek na hierdie bewerings gelas nadat dit vandeesweek aan die lig gekom het dat ‘n tradisionele verpleegster in die Cacadu Distrik reeds jare lank ingewydes verkrag.
“Ons doen ‘n beroep op wetstoepassingsowerhede om hul greep te verstewig in die stryd teen wetteloosheid by inisiasieskole,” het Mabuyane gesê.
Op die foto hierbo: Tradisionele ingewydes
Bron: Leon Sadiki
