Deur Toby Shapshak
Busisiwe Mkhwebane, openbare beskermer, is uit haar amp onthef na die afgelope twee jaar se hardnekkig pogings om die Parlement te keer om haar te vervolg.
In ‘n eerste vir demokratiese Suid-Afrika is die hoof van ‘n Hoofstuk Nege-instelling – wat geskep is om grondwetlike regte te beskerm – daadwerklik vervolg.
Net meer as ‘n maand voordat sy ‘n uitbetaling van R10 miljoen sou ontvang ná haar nie-hernuwingstermyn van sewe jaar, het die Parlement oor die Artikel 194-verhoor se gevolgtrekking gestem dat sy aangekla moet word.
Dit het gevolg op talle hofuitsprake wat haar bevoegdheid en begrip van die wet bevraagteken, wat deur ‘n posisie so belangrik soos die van openbare beskermer vereis word.
Van die aanklagte teen haar was dat sy geld gemors het in vrugtelose en onsuksesvolle pogings om haar verslae te verdedig nadat dit deur die howe omgeswaai is.
Sy het na raming R147 miljoen aan regskostes bestee – en meer as R30 miljoen om haarself tydens die Artikel 194-verhore te verdedig.
“Ons ondersoek het nie die bevindings van die onafhanklike paneel of die howe met ‘n rubberstempel afgedruk het nie,” het Richard Dyantyi, voorsitter van die Artikel 194-komitee, gesê met verwysing na die verhore wat haar aan wangedrag en onbevoegdheid skuldig bevind het.
“Inteendeel, ons het honderde ure se getuienis gehoor en daar is beslag gelê op ‘n oorvloed van dokumentêre bewyse. Waar ons wangedrag en onbevoegdheid bevind het, is ons vol vertroue dat advokaat Mkhwebane geen geldige verweer vir haar optrede gelewer het om ons bevindinge te verander nie.
“Trouens, die ondersoek het selfs verdere voorbeelde van wangedrag en onbevoegdheid opgespoor wat nooit na vore sou kom as hierdie komitee nie bewyse gelewer het op die manier wat dit gedoen is nie.”
Haar regsuitdagings het vir Seanego Prokureurs R55 miljoen in die sak gebring, terwyl advokaat Dali Mpofu SA, wat haar by die verhore verteenwoordig het, die hoogsbetaalde advokaat was teen R12 miljoen.
Die artikel 194-verhoor het gevolg op die Nasionale Vergadering in 2021 wat aanbeveel het dat Mkhwebane vir wangedrag en onbevoegdheid ondersoek word nadat al haar mees omstrede ondersoeke deur die howe omgeswaai is.
Op die foto hierbo: Busisiwe Mkhwebane
Bron: Twitter
