By Songeziwe Mapukata
‘n Belowende projek wat in 2014 van stapel gestuur is, was veronderstel om die lewens van ‘n minderbevoorregte gemeenskap in Libode in die Oos-Kaap ten goede te verander.
Nege jaar later is die strate van Libode in skadelike rook gehul, en die onvoltooide projek se enigste nalatenskap is dat plaaslike inwoners met beskadigde huise en swak gesondheid opgeskeep sit.
Hierdie steengroefprojek van R80 miljoen wat beloof het om fondse aan die gemeenskapstrust te voorsien vir die bou van skole, klinieke en ontwikkelingsentrums vir plaaslike ambagsmanne, het geen van hierdie beloftes nagekom nie.
Die inisiatief is deur die hoof van die Bangani koninklike familie goedgekeur, maar oor die jare heen het die tradisionele leierskap kopgestamp met die dorpie se mense oor al die leë beloftes.
In gesprek met Scrolla.Africa het die onttroonde hoof van die koningshuis, William Bangani, die hoofman daarvan beskuldig dat hy die gemeenskap bedrieg het oor fondse wat veronderstel was om in die gemeenskapstrust te beland. In plaas daarvan, beweer hy, is fondse na die koninklike familie se trust herlei.
“Wanneer gemeenskapslede die hoofman vra hoekom daar tot dusver geen ontwikkeling is nie, sê hy vir mense dat ‘n leier eet wat in sy land is,” het Bangani gesê.
Bangani het bygevoeg dat wanneer plaaslike inwoners by die maatskappy kla, hulle moet hoor dat daar net aan die hoofman rekenskap gegee word, en nie aan die gemeenskap nie.
Khwezi Quarry in vennootskap met Blue Rock het gate geboor en af en toe plofstowwe binne die grense van hierdie klein dorpie afgevuur. Gevolglik is die gebied permanent in ‘n stofwolk gehul.
Veeboere het verliese gely onder hul diere, wat in groot getalle vrek weens inaseming van die giftige stof.
“Sommige van hierdie skietwerk het klippe in ons diere ingeblaker, wat ons eers ontdek wanneer ons hulle slag. Baie huise in hierdie gemeenskap se mure is erg gekraak, en sommige mense word siek,” het ‘n gemeenskapslid gesê.
Bulelani Siyibane is nog ‘n woedende inwoner wat sê sy gehoor en sig het oor die jare verswak.
Hoewel plaaslike inwoners by Mdlankomo voel hierdie skietwerk behoort nie so naby aan die dorpie te gebeur nie, glo Khwezi Siwahla van Khwezi Quarry dat hul niks verkeerd doen nie.
Hy het met Scrolla.Africa gepraat en was vasbeslote dat die gemeenskap se bakleiery met hul hoofman nie die maatskappy se probleem is nie.
“Ons het twee gate in daardie gemeenskap geboor en ‘n hoenderskuur gebou, ter waarde van R15 miljoen elk, en ons werk teen ‘n radius van 300m, volgens die Departement van Mynwese se standaarde.”
Siwahla het geweier om betrokke te raak by enige ander bewerings of sake van ontevredenheid wat deur die gemeenskap teen die maatskappy gemaak is.
Toe hy vir kommentaar gekontak is het hoofman Mzimkhulu Bangani se foon herhaaldelik gelui, maar stempos was al wat op sy lyn te vinde was.
Op die foto hierbo: Libode is in ‘n permanente stofwolk gehul
Beeldbron: verskaf
