Deur Anita Dangazele
Dood blyk die tema van die 2023-feesseisoen te wees, met meer as 80 mense wat op die provinsie se paaie dood is, 34 sterftes onder ingewydes, en van die mees ontstellende geslagsgebaseerde moorde wat die provinsie nog ooit gesien het.
Die Oos-Kaapse vervoerdepartement hou vol dat die gehalte van Oos-Kaapse paaie nie die hoofoorsaak van die meerderheid padongelukke is nie. Unathi Binqose, woordvoerder van die departement, het gesê kop-aan-kop botsings was die algemeenste oorsaak van die ongelukke.
“Die hoofoorsaak van hierdie ongelukke was by verre menslike foute. Ons het keer op keer kop-aan-kop botsings aangemeld wat lewens geëis het. Ek bedoel gister alleen het ons twee kop-aan-kop botsings aangemeld en altesaam nege lewens is in daardie botsings verloor. Dit gaan nie dikwels oor die toestande van die pad nie en ook nie oor die toestande van die voertuig nie, maar oor ek en jy as padgebruikers.”
Aan die ander kant, terwyl baie gesinne verwag het om hul seuns se tuiskoms van inisiasieskool te vier, het hul vreugde in hartseer verander.
Altesaam 34 ingewydes het hul lewens in 2023 se somer-inisiasieseisoen verloor, wat vrae laat ontstaan oor die gevare van die tradisionele oorgangsrite.
Kgoshi Mokoena, voorsitter van die Kongres van Tradisionele Leiers van Suid-Afrika (Contralesa), het gesê inisieersterftes moet deeglik ondersoek word om te bepaal of dit die gevolg van menslike foute is.
“Dit is lank nie meer net ‘n voorval nie, dit is ‘n ramp – ‘n ramp wat buitengewone maatreëls nodig het om hierdie ding hok te slaan, want daar is geen manier waarop ouers hul seuns berg toe sal stuur net vir hulle om as lyke terug te kom nie,” het Mokoena gesê.
Die provinsie is ook geruk deur van die mees skokkende geslagsgebaseerde moorde wat gepleeg is deur mense wat beweer het dat hulle die slagoffers liefhet.
Die ergste van alles was die moord op die 29-jarige Nombeko Thobingungya, wie se liggaamsdele in verskeie puttoilette rondom die dorpie Ethembeni, in Libode, weggegooi is.
Twee bejaarde vroue is in twee afsonderlike voorvalle op Kersnag verkrag en vermoor deur mans wat aan hulle bekend is.
‘n 16-Jarige meisie het dieselfde lot in die dorpie Zazulwana, naby Butterworth, gely nadat sy gestuur is om lugtyd by ‘n winkel te koop.
Menseregte-aktivis Petros Majola, wat fokus op die styging in geslagsgeweld in landelike Oos-Kaap, het gesê: “Dit is absoluut onaanvaarbaar dat vroue in vrees vir mans moet voortleef. Watter sonde het hulle gepleeg dat hulle daagliks vermoor moet word?”
Op die foto hierbo: Motorongeluk in die Oos-Kaap.
Bron: EC Transport Department
