Deur Zukile Majova
Ek het vir meer as ‘n dekade in die Oos-Kaap rugby gespeel en aan ligawedstryde deelgeneem teen spanne van Tsolo, Lusikisiki, Port St Johns, Ntlaza, Mthatha, Ngqeleni, Ngqamakhwe en dies meer.
Baie van my gratis toere deur die provinsie tussen 1997 en 2005 was te danke aan plaaslike rugbyspanne wat my op die nippertjie ingesluit het.
Spelers en afrigters het my geken van die skoolkompetisies waar ek gespeel het teen spanne van Matatiele, Kokstad en Umzimkhulu, nou deel van KwaZulu-Natal.
Moet my nie verkeerd verstaan nie, ek beweer nie dat ek ‘n wonderlike rugbyspeler was nie. Ek was net nog ‘n seun by Zibokwana Senior Sekondêre Skool in KwaBhaca.
Gedurende die vakansie het ons vir die lekker gespeel. Soms was ‘n vetgemaakte lam op die spel om die dorpie se Kersete aan te vul.
Daardie gespelery was ‘n bron van groot vreugde in ons lewens.
Ek het byna al my wedstryde gespeel sonder die vaagste benul van die rassepolitiek wat aan die sport gekoppel is. In sommige Oos-Kaapse hoërskole was daar meer rugbyspanne as sokkerspanne.
So rugby was beslis nie die sport van die onderdrukker wat die ANC heeltyd vir ons gesê het dit was nie.
Dit was ook een van die goedkoopste sportsoorte om te beoefen. Al wat jy nodig gehad het was ‘n paar ou rugbystewels en daar was altyd “ooms” van die myne in Johannesburg wat graag toegesien het dat hul rugbytoks weer ingespan word.
Weens my liggaamsbou het ek stut gespeel en was ek ‘n groot aanhanger van Kobus Wiese en wyle Hannes Strydom – legendes van die 1995 Springbokspan.
Jy kan jou dan my ontsteltenis indink oor die ANC, die regering, en President Cyril Ramaphosa se opportunistiese kaping van die jongste Springbok-sege vir politieke gewin.
Selfs vandeesweek se oorwinningsoptogte was gemanipuleer en polities beheer, sodat dit minder van ‘n ware gemeenskaplike ervaring vir die man op straat gebied het.
Die Uniegebou affêre het byvoorbeeld die mense van Soweto van minstens twee of drie uur saam met die Bokke beroof; hulle het amper teen sononder opgedaag weens een of ander skakel-foefie bewerkstellig deur die president en sportminister Zizi Kodwa.
Kodwa, wat gewoonlik geld gooi na sportpersoonlikhede wat as oorwinnaars terugkeer van wêreldkampioenskappe, is bly om hom te vereenselwig met die Springbokke se glorie, maar stel nie daarin belang om hulle met kontant te bederf nie.
Die afgelope 30 jaar het SA Rugby bewys dat ons die sport kan oorheers. Maar waar is die regering se belegging in rugby ontwikkeling? Miljarde rande is oor die jare aan die sportdepartement toegeken; hoeveel daarvan is op swart rugby-ontwikkeling bestee?
Fikile Mbalula, sekretaris-generaal van die ANC, moes vandeesweek een van sy ou toesprake opdiep om aan die nasie te bewys dat hy nooit die kwotastelsel ondersteun het nie.
Ramaphosa het verleë moes erken dat hy die name van die spanlede moes memoriseer om Nelson Mandela na te boots, wat al die spelers in die 1995-groep by naam geken het.
Hy was so gretig om die “Madiba-oomblik” te herskep dat hy vir kaptein Siya Kolisi gedruk het om die Webb Ellis-trofee aan hom oorhandig voordat enige ander speler hul hande daarop kon kry.
Die lug is dik van desperaatheid; die ANC maak gereed om sy moeilikste verkiesing ooit te trotseer, met miljoene jong kiesers wat dros van die partygeledere.
Die twee miljoen mense wat in die laaste verkiesing vir die EFF gestem het, is tradisionele ANC-kiesers. Daar is ‘n openlike rebellie in kolleges en universiteite, met studente wat die ANC-gebonde Sasco in SR-verkiesings verwerp.
Moet dus nie mislei word deur die skielike omhelsing van eenheid nie. Die ANC het lank anderpad gekyk wanneer dit kom by die ideale van nasiebou, waarvan ons geliefde Madiba al daardie jare gelede so ‘n groot voorstaander was.
Op die foto hierbo: President Cyril Ramaphosa speel gasheer vir die Springbokke by die Uniegebou in Pretoria.
Bron: X
