Deur Zukile Majova
Kholeka Gcaleka, wat tans waarneem in die pos, lyk seker om Suid-Afrika se volgende openbare beskermer te word.
Alhoewel die DA, VF Plus en die EFF verenig is in hul teenstand van haar aanbeveling vir die pos, gaan sy heel waarskynlik ‘n minimum van 60% meerderheidstem in die Parlement kry.
Die ANC, wat 57.50% van die stemme het, sal na verwagting staatmaak op die steun van ander kleiner partye insluitend die IVP, wat 3.38% van die stemme het.
Die pos kom met ‘n minimum pakket van nie minder nie as R1.8 miljoen per jaar, maar kan hoër wees aangesien die OB op dieselfde salarisvlak as senior regters is.
Haar kritici sê sy is net nog ‘n polities belynde kandidaat wat met die bagasie van ANC politiek in die amp sal inloop.
Hulle beweer sy het die ANC se goedkeuring verkry as ‘n beloning nadat sy president Cyril Ramaphosa van alle oortredings verskoon het in die Phala Phala presidensiële huisbraak toesmeerdery.
DA LP Glynnis Breytenbach het gesê: “Ek vind advokaat Gcaleka totaal onopgewasse vir die taak. Sy dra bagasie wat ek nie dink hanteer kan word nie. Ek dink nie sy het vrae heeltemal eerlik beantwoord nie. Ek dink nie wat sy in haar waarnemende posisie gedemonstreer het, dui daarop dat sy genoegsame ondervinding het vir die toppos nie. Ek sal haar nie ondersteun nie.”
Die Hoofstuk 9-instelling word nou al vir twee dekades gekoppel aan politieke omwentelinge in die ANC, met bekende ANC-simpatiseerders wat dikwels vir poste aanbeveel word.
Die eerste openbare beskermer Selby Baqwa (1995 – 2002) is as ‘n ANC-skoothond gesien, en so ook Lawrence Mushwana (2002 – 2009).
Politieke oorwegings was ook duidelik in die Jacob Zuma-regering se besluit om advokaat Thuli Madonsela (2009 – 2016) uit haar amp te verwyder.
Haar plaasvervanger Busisiwe Mkhwebane, wat nie haar termyn voltooi het nie, is openlik deur verskeie organisasies daarvan beskuldig dat sy ‘n bondgenoot van die ANC se Zuma-kamp is.
Gcaleka, wat glo die amp oorneem, word daarvan beskuldig dat sy haarself by die Ramaphosa-kamp skaar.
Die risiko verbonde aan ‘n polities belynde openbare beskermer is dat hulle gesien kan word as “gehuurde geweer” om die politieke ambisies van diegene wat gekant is teen die regerende faksie van die ANC te ondersoek en te stuit.
‘n Ligpunt is dat, indien Gcaleka die pos kry, sy die derde vrou sal wees om die posisie te vul ná Madonsela en Mkhwebane.
Op die foto hierbo: Kholeka Gcaleka
Bron: Openbare Beskermer
