Deur Anita Dangazele
Met twee polisiebeamptes wat in afsonderlike voorvalle doodgeskiet is, vrees Nelson Mandelabaai se dieners in blou nou vir hul lewens.
Die twee beamptes is slegs dae uitmekaar doodgeskiet. Mario Nel, 41, wat as ‘n hofbeampte in Motherwell Landdroshof gewerk het, is verlede week Woensdag in die hofsaal met sy eie pistool geskiet.
‘n Paar dae later is sersant Khayalethu Mbonomnyana, 42, Sondag buite ‘n gewilde shisanyama in Gqeberha se Motherwell Township doodgeskiet terwyl hy in sy motor gesit het.
Owerhede het sedertdien erken dat daar ‘n daadwerklike toename in polisiemoorde in die provinsie is. Hulle glo dis die gevolg van ‘n gebrek aan mannekrag, ‘n mislukte regstelsel, en die feit dat misdadigers gretig is om ‘n vuurwapen in die hande te kry.
‘n Polisiebeampte, wat gevra het om nie genoem te word nie, het gesê hy voel nie meer veilig met of sonder sy uniform nie.
“Wanneer een van ons vermoor word, is daar geraas vir ‘n kort rukkie en dan dawerende stilte,” het hy gesê. “Ons as SAPD is te ontspanne en nie waaksaam genoeg nie. Ons pas nie die basiese beginsels toe nie, want daar word nie opknappingskursusse gedoen nadat ons die kollege verlaat nie, terwyl misdadigers met gevorderde wapens en tegnologie sit.”
‘n Ander polisiebeampte het gesê hulle voel selfs binne hul eie stasies onveilig.
“Ons voel nie veilig nie, daarom sal jy hoor dat sommige polisiestasies snags toegesluit word. Ons is bang want ons ontvang wenke dat misdadigers beplan om op die stasie toe te slaan vir wapens.”
In die vroeë oggendure van verlede Maandag het twee polisievoertuie wat by New Brighton Polisiestasie geparkeer was, aan die brand geslaan.
Volgens ‘n bron het die stasie se geslote deure rooi vlae laat wapper, aangesien inwoners nie saans toegang kon kry nie.
Lizette Lancaster van die Instituut vir Sekerheidstudies het gesê daar is ‘n toename in polisiebeamptes wat in Nelson Mandelabaai vermoor word.
Volgens die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) se verslae is 22 polisiebeamptes tussen Julie en September 2022 vermoor.
Kriminoloog Guy Lamb het gesê polisie-ondersoeke kan ‘n rol speel in die opkoms van polisiemoorde.
“Sommige polisiebeamptes word deur kriminele groepe geteiken weens ondersoeke na die aktiwiteite van sulke groepe, soos met die sluipmoord op [top cop] Charl Kinnear [in Kaapstad in 2020], of hulle word geskiet om polisielede te ondermyn wat hofgetuienis aflê,” het Lamb gesê.
Richard Mamabolo, woordvoerder van die Polisie en Gevangenisse Burgerregte-unie (Popcru), het gesê die moorde in Nelson Mandelabaai is diep kommerwekkend en het sedert die begin van die jaar skerp toegeneem.
“Ons het met SAPD-bestuur geskakel en gevind daar is geen plan om dit te hanteer nie. Wat ons weet [is dat] dit dalk verband hou met mense wat polisiebeamptes vir vuurwapens teiken om hul kriminele aktiwiteite te bevorder,” het Mamabolo gesê.
