Deur Thabisa Ndzindzwa
Kleinskaalse daggaboere in landelike dele van die Oos-Kaap moet bontstaan om boerderylisensies te bekom.
Dit is veral moeilik vir ‘n 27-jarige boer wat die afgelope vier jaar by die daggabedryf betrokke is.
Die boer, oorspronklik van Mcobothini in Lusikisiki, het daarin geslaag om ‘n afgesonderde gebied te vind waar hy jaarliks ongeveer 500 daggabome plant, en het planne om sy produksie uit te brei.
Hy het versoek om anoniem te bly om sy besigheid te beskerm – hoofsaaklik omdat hy nog nie ‘n lisensie kon kry nie.
Hy het glo ‘n paar inligtingsessies bygewoon wat deur Ingquza Hill Plaaslike Munisipaliteit gereël is om boere te bemagtig ten einde lisensies te verkry.
“Die verkryging van daggaboerderylisensies was moeiliker as wat ek gedink het, maar hulle het belowe om met ‘n plan vorendag te kom,” het hy gesê.
Hy sê nog ‘n probleem is dat lisensies slegs aan koöperasies uitgereik word en nie aan individue nie.
“My grootste uitdaging is dat meeste mense nie belangstel in boerdery nie, want dit is ‘n langtermynbesigheid en hulle wil vinnig wins maak. Dit is dus moeilik om ‘n koöp te stig met mense wat nie bereid is om te werk nie,” het hy gesê.
Wat dit nog moeiliker maak is dat mense van buite die gemeenskap nie noodwendig verwelkom word nie.
Ten spyte van hierdie kwessies bly die Oos-Kaap egter steeds die provinsie in Suid-Afrika waar die meeste dagga- en henneplisensies uitgereik word.
Tydens sy onlangse staatsrede het premier Oscar Mabuyane gesê dat 91 hennepverbouingslisensies aan kleinboere uitgereik is, “die hoogste aantal permitte in die land”.
Nog ‘n probleem waarmee die boere te kampe het, is hul kriminele rekords – hoofsaaklik omdat hulle sonder lisensies dagga verhandel het.
“Die meeste van ons mense het kriminele rekords vir die verhandeling van dagga, en ons doen ‘n beroep op die regering vir amnestie sodat hierdie KMMO’s [klein, medium en mikro-ondernemings] weer aktief kan deelneem in ‘n gewettigde omgewing ,” het Mabuyane gesê.
Kommunikasiebestuurder van die Ingquza Hill Plaaslike Munisipaliteit, Belwa Capa, het gesê hulle het geen lisensies uitgereik nie aangesien hulle in die beginstadium is om die inheemse boere te betrek.
“Een van die probleme is dat ons groot produsente in die Mantlaneni-omgewing kriminele rekords het vir onwettige handel in dagga. Ons spreek hierdie saak aan saam met die premier,” het sy gesê.
Capa het gesê die munisipaliteit moet nog die tipe plant identifiseer wat boere sal kan produseer. Daar is verskillende soorte dagga, insluitende dié wat vir medisinale en ontspanningsdoeleindes gebruik word.
Op die foto hierbo: ‘n Daggaplantasie op Lusikisiki
Fotobron: Verskaf
