Deur Zukile Majova, Politieke Redakteur
Minder as 1% van Suid-Afrikaanse 18-jariges het geregistreer om te stem.
Die prentjie is nie veel rosiger in die volgende ouderdomsgroep nie. Die Onafhanklike Verkiesingskommissie het tot dusver 6.74% mans en 8.07% vroue geregistreer in die 20 tot 29 jaar groep.
Kiesersapatie is soortgelyk op nasionale en plaaslike vlak, en is besig om politiek op sy kop te keer.
Een van die grootste risiko’s vir die demokrasie waarvoor Suid-Afrikaners so hard geveg het, is dat mense nie meer daarvoor val nie – veral nie jongmense nie.
Dit beteken ‘n opdraande stryd terwyl die 2024-verkiesing nader spoed, en met ‘n bevolking wat elke dag jonger word.
Algemene verkiesings vind oor 15 maande in Suid-Afrika plaas.
En met die ANC wat dreig om vir die eerste keer onder 50% steun te behaal, is dit ‘n uiters belangrike verkiesing, vir die regerende party én die opposisie.
Swak kiesersdeelname het oorwinnings moontlik gemaak tydens tussenverkiesings met ‘n baie klein opkoms.
In Oktober 2022 het ANC-raadslid Siphokazi Madyum ‘n tussenverkiesing in Wyk 7 in King Sabata Dalindyebo Munisipaliteit gewen met ‘n kiesersopkoms van net 16%.
Dit was in Mthatha – die setel van die nou ontbinde Transkei-regering in die Oos-Kaap, waar jeugwerkloosheid 70% bereik het.
In die hartland van Eskom-kragstasies in Secunda het Nicholaas van Huyssteen Wyk 25 van die Govan Mbeki-munisipaliteit gewen in ‘n tussenverkiesing waar meer as 80% van die wyk se kiesers nie deelgeneem het nie.
Die plaaslike regeringsverkiesings in November 2021 was die ergste nog, met minstens 90% van jongmense tussen die ouderdomme van 18 en 29 wat van die stembus af weggebly het. Dit het beteken dat, in 66 munisipaliteite, geen party ‘n duidelike meerderheidsoorwinning kon behaal nie.
Scrolla.Africa se eie weeklikse verslae oor tussenverkiesings op wyksvlak, landswyd, toon ‘n gemiddelde kiesersopkoms van 35%.
Jeugdeelname aan verkiesings het sedert 1994 gedaal, tot ‘n laagtepunt van 10% in die 2021-verkiesing, en sal na verwagting tussen 5% en 10% in 2024 wees.
Martin Bekker van die Universiteit van Johannesburg skryf die jeugkiesersapatie toe aan korrupsie op plaaslike regeringsvlak.
“Korrupsie, min belangstelling, en die afwesigheid van politieke affiliasie het daartoe gelei dat jongmense nie stem nie.”
Die EFF is oorgehaal om soveel as moontlik kiesers te registreer. Sover het meer as een miljoen mense geregistreer, en 80% van hulle is jongmense onder 35.
Tans, met net minder as 11% van die stemme, is Julius Malema se party reeds ‘n groot magsmakelaar in hangende munisipaliteite – ‘n blik op hul potensiële invloed in Suid-Afrika se waterskeidingsverkiesing van 2024. Ander partye moet hieruit leer, en vinnig begin inhaal, voor dit te laat is.
Bykomende beriggewing deur Celani Sikhakhane
Op die foto hierbo: ‘n OVK-stemtou
Fotobron: Korporatiewe Bestuur en Tradisionele Sake
